Digitale Fotografie Vakantie

Patrick Kijkt

Erwin Olaf

Patrick kijkt dit keer naar een groot fotograaf die recentelijk is overleden. Niet alleen door te kijken maar ook door te luisteren kun je leren. Hierbij wil ik jullie attenderen op een podcast uit 2021 van Theo Maassen met Erwin Olaf. Die moet je beluisterd hebben als je serieus om fotografie geeft. Hij doet uitspraken die voor mij zo herkenbaar zijn.Ga luisteren. Je kunt er weer wat van leren. Ook met of door mijn kanttekeningen. Ga lekker luisteren met je koptelefoon op of een keer op een lange rit in de auto. Dan kun je nog steeds bezig zijn met fotografie.


Veel plezier met het beluisteren. Een erg goed interview afgenomen door de "bijna gecancelde" Theo Maassen. Wat een ruimte krijgen zijn gasten. Ervaring voor beginners.

Nu wat mooie uitspraken:
+ Je moet eerst jaren aanklooien met de techniek voordat je aan vrijheid toekomt.
+ Op veel kunstopleidingen leer je de techniek niet meer
+ Als fotograaf moet je een flinke plaat voor je kop hebben (het allerbelangrijkste wat je moet hebben als fotograaf)
+ Niemand zit op jou te wachten
+ Blijf bij jezelf als fotograaf
+ Je bent nooit klaar met leren

Toevoegingen van mijn kant:

Verkijk je niet op de inkomsten van Erwin. Destijds verdiende hij 20.000 euro per foto voor het nieuwe theater van Joop van der Ende in Hamburg. Dat lijkt heel veel geld, maar als je ziet wat voor een team aan mensen hij nodig had om een foto te maken dan blijft daar niet zoveel van over als je in eerste instantie zou denken. Het lijkt heel veel geld…

Iets wat mij opviel, maar ik wist het al langer, is dat Erwin overal iemand voor nodig heeft. Dit is een vervolg op mijn vorige punt. Een timmerman voor de set opbouw. Een mannetje voor het licht!!! Daar kom ik later op terug. Een styliste, dan enkele dames voor de visagie en dan nog de modellen. Op zich logisch voor grote producties.

Heel veel mensen voor het maken van één foto. Het mannetje voor de lichtplaatsing, zelf noemt hij het lichtplan is voor mij wel een tegenvaller. Dat moet een fotograaf altijd zelf doen! Het licht is de handtekening van een fotograaf. Het licht is je foto. Fotografie is schrijven met licht. Echter als je je licht door een ander laat doen dan is het jouw foto niet meer. Later verklaart hij het zelf in het interview. Hij wist het gewoon niet eerder. Daarom heeft hij lang veel te weinig gedaan met licht of met andermans licht.

Plaatsing van mensen in een foto is enorm belangrijk. Een klein verschil kan een groot veranderend resultaat opleveren.

Jarenlang heeft hij zijn foto's dicht gesmeerd. Daarmee bedoelende dat hij niets aan het toeval overliet. Vaak liet hij gewoon het hele verhaal in één keer zien of dacht hij dat het zo moest. Zonder ruimte voor verbeelding. Misschien logisch omdat hij zijn carrière begonnen is met vooral aandacht voor zijn werk te verkrijgen door shockerende foto's te maken. Daar bouw je relatief makkelijk een carrière mee op. Maar dan? Daarna?
Pas later ging zijn werk meer diepgang krijgen en kreeg mooi licht meer een rol. En het subtiele van een klein verhaaltje vertellen. Dat een carrière nooit op basis van shockeren niet vol valt te houden werd hem door de jaren heen ook wel duidelijk. Daarom kwam er later de verdieping en de veel mooiere fotografie. Dat komt mede door het stijgen van je leeftijd ( dit vul ik in). Daardoor wordt je wat genuanceerder en op een gegeven moment is er geen overtreffende trap meer van shockeren.

Volgens eigen zeggen heeft hij jarenlang zijn tijd lopen te verkloten. Door bijvoorbeeld een dwerg naast een naakte oude vrouw te fotograferen en dat vervolgens helemaal in te vullen met allerlei bijzaken als confetti en andere niet noodzakelijke invullingen. Totdat hij zelf ook inzag dat lichtplaatsing veel belangrijker was en daarmee veel meer te winnen viel aan inhoud. Ik vind het van grote klasse dat hij dat over zichzelf durft te zeggen. Dat hoor je niet vaak. En mede hierom vind ik Erwin Olaf als fotograaf een bijzonder mens. Gewoon toegeven dat je licht gewoon shit was. Dat is knap en sterk om dat toe te geven. Dat doen er niet veel.

Waar ik zelf al in mijn eerste jaar dat ik hier lesgaf als compliment van een cursist te horen kreeg dat : "nooit geweten dat je zoveel kan bereiken met het zeer precies plaatsen van één lamp" heeft Erwin Olaf gek genoeg daar veel en veel langer over gedaan. Dat is toch ook wel weer iets om mij over te verwonderen. Hij had eerder diepgang kunnen vinden als hij eerder had geweten hoe belangrijk lichtplaatsing is.
Voor mij zit zijn meest interessante werk in de laatste 10 jaar van zijn oeuvre. Toen hij wel echt met mooi en genuanceerd licht ging werken. Het zal vast te maken hebben dat het niemand dat hem geleerd heeft tijdens zijn opleiding (gek genoeg de school voor journalistiek wat niet echt bekend staat om een goed fotograaf te worden). Je moet maar net de mazzel hebben de juiste leraar tegenkomen op je school of opleiding.

Kortom: Een prachtige carrière van Erwin Olaf. Van shockerende naar hele mooie geënsceneerde fotografie. De man die heel veel goed heeft gedaan voor de LHBTQ+ gemeenschap. Erwin is ook de man die zijn foto's in het archief van het Rijksmuseum heeft liggen. Hoe gaaf is dat! Dat betekent dat ze over 400 jaar nog steeds naar zijn werk kunnen kijken. Dat is jaloersmakend. Dat is toch het hoogste doel!? Erwin is dus niet dood maar zal altijd blijven voortleven. Dat is mooi. Wetende dat hij zelf heeft aangegeven vlak voor zijn dood dat hij een prachtig leven had gehad en er alles uitgehaald heeft. Ik teken ervoor.